Νέα επιστολή στο Συνήγορο του Πολίτη και τους Βουλευτές

Αθήνα, 30 Οκτωβρίου 2017

Αρ. Πρωτ.: 040/17

ΠΡΟΣ: Συνήγορος του Πολίτη

ΚΟΙΝ.: Έλληνες Βουλευτές

ΘΕΜΑ: Καθολικός επαγγελματικός αποκλεισμός

ΣΧΕΤ: ΣτΠ 177495/50668/26-11-2013

             ΣτΠ 177495/6233/05-02-2014

             ΣτΠ 179579/24091/08-05-2014

             ΣΥ.Μ.Α.Α.Κ. 013/13-11-2013

Αξιότιμοι κύριοι,

Δυστυχώς είμαστε αναγκασμένοι να επανέλθουμε και να ζητήσουμε για μία ακόμη φορά τη συνδρομή σας, καθώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι τεράστια και ανυπέρβλητα.

            Όπως γνωρίζετε, από τη μέχρι τώρα αλληλογραφία μας, η ειδικότητά μας βρίσκεται αποκλεισμένη από κάθε επαγγελματική δραστηριότητα, σχετική με τις σπουδές μας. Καίτοι, οι πρώτοι απόφοιτοι προέκυψαν το 2004, δεκατρία χρόνια μετά, ακόμη περιμένουμε από το ελληνικό κράτος να θεσμοθετήσει όλες εκείνες τις κανονιστικές πράξεις που θα μας επιτρέψουν να ασκήσουμε τις επαγγελματικές δραστηριότητες, για τις οποίες σπουδάσαμε τέσσερα χρόνια σε δημόσια ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

            Παρακάτω παρατίθενται συνοπτικά, τα κυριότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε:

Α) ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ

            Τα σχετικά με την επαγγελματική αναγνώριση των μηχανικών Τ.Ε.Ι. ρυθμίζονται με προεδρικά διατάγματα, για την έκδοση των οποίων υπάρχουν σε ισχύ τρεις εξουσιοδοτικές διατάξεις: (Ν.1404/83, άρθρο 25, παρ. 2γ’ -  Ν.3794/09, άρθρο 18, παρ. 2 – Ν.4485/17, άρθρο 46, παρ. 4).

Και οι τρεις προβλέπουν την έκδοση προεδρικού διατάγματος, με πρόταση του υπουργού παιδείας, ενώ η μόνη διαφοροποίηση αφορά στα γνωμοδοτικά όργανα που εισηγούνται το περιεχόμενο των διαταγμάτων αυτών στον υπουργό. Σημειώνεται ότι αν και έχουν παρέλθει 34 χρόνια από την ίδρυση των πρώτων ΤΕΙ και 16 από την επανίδρυσή τους ως Α.Ε.Ι, η πολιτεία συνεχίζει να διατηρεί σε ισχύ αποσπασματικές διατάξεις του 1983, θολώνοντας – σκοπίμως;- την ακαδημαϊκή ταυτότητα των ιδρυμάτων αυτών.

Παρ’ όλη τη πληθώρα των εξουσιοδοτικών διατάξεων πάντως, το προεδρικό διάταγμα της ειδικότητάς μας (όπως και αρκετών άλλων ειδικοτήτων μηχανικών και μη των Τ.Ε.Ι.), ακόμη δεν έχει εκδοθεί, ενώ ούτε καν βρίσκεται σε διαδικασία κατάρτισης.

Εκτός των επαγγελματικών δικαιωμάτων όμως, μεγάλο αγκάθι αποτελεί και το θεσμικό πλαίσιο πρόσβασης στο επάγγελμα του μηχανικού, το οποίο τροποποιήθηκε εκ νέου το Νοέμβριο του 2016, αγνοώντας την εκπαιδευτική πραγματικότητα της χώρας.

Συγκεκριμένα, με το άρθρο 29 του Ν.4439/16, ορίστηκε ότι δικαίωμα πρόσβασης στο επάγγελμα του μηχανικού στη χώρα μας, έχουν αποκλειστικά οι κάτοχοι διπλώματος πανεπιστημιακού τομέα των Α.Ε.Ι. και των ισότιμων σχολών της αλλοδαπής, αναθεωρώντας τις διατάξεις της Υποπαραγράφου ΙΓ’12 του Ν.4254/14, με τις οποίες για πρώτη φορά προβλεπόταν το δικαίωμα πρόσβασης στο επάγγελμα του μηχανικού από το σύνολο των απόφοιτων μηχανικών της ανώτατης εκπαίδευσης.

Ακόμη και ο καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας εποπτείας του επαγγέλματος του μηχανικού, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος αρνείται διαχρονικά, οποιαδήποτε συζήτηση περί εγγραφής μας, ως μέλη, σε αυτό, όπως έγινε για παράδειγμα με το Οικονομικό Επιμελητήριο και των πτυχιούχων οικονομικών σχολών Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. πριν από αρκετά χρόνια.

Πριν από λίγες ημέρες, το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε την υπ’ αρ. 2040/17 απόφαση του Δ’ τμήματός του, με την οποία ακυρώνει την παράλειψη του υπουργού παιδείας να εκδώσει το προεδρικό διάταγμα που θα καθορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των απόφοιτων μηχανικών της ειδικότητάς μας και αναπέμπει το θέμα στην διοίκηση για τις οφειλόμενες νόμιμες ενέργειές της, ενώ επιδίκασε εις βάρος του δημοσίου, την δικαστική μας δαπάνη. Ο σύλλογός μας, επέδωσε την απόφαση στον υπουργό με δικαστικό επιμελητή στις 4/10/2017 και αναμένουμε τις ενέργειές του, προκειμένου να καθορίσουμε την περαιτέρω στάση μας.

Επιπλέον, ο σύλλογός μας, δια του πληρεξούσιο δικηγόρου του, έχει υποβάλει πολυσέλιδη καταγγελία – αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνοντας την παραβίαση, από πλευράς ελληνικού κράτους, οχτώ άρθρων του Ενωσιακού Δικαίου, Κοινοτικών κανόνων και οδηγιών, αναφορικά με την ειδικότητά μας αλλά και το γενικότερο θεσμικό πλαίσιο άσκησης του επαγγέλματος του μηχανικού στη χώρα.

Τέλος, σε εξέλιξη βρίσκονται ομαδική αγωγή ενώπιον του Πρωτοδικείου Αθηνών, για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης 86 συναδέλφων καθώς και νέες ομαδικές και μη αγωγές για την αποκατάσταση της επαγγελματικής μας βλάβης.

Β) ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ

            Το υπουργείο παιδείας οφείλει ένα ακόμη προεδρικό διάταγμα στην ειδικότητά μας, αυτή τη φορά για να ρυθμίσει την ένταξή μας σε εκπαιδευτικό κλάδο, βασική προϋπόθεση προκειμένου να διεκδικούμε θέσεις εκπαιδευτικών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

            Το σχετικό σχέδιο έχει καταρτιστεί εδώ και πολύ καιρό, έχει ελεγχθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας και αναμένει την υπογραφή του προκειμένου να δημοσιευθεί σε ΦΕΚ.

            Η διαδικασία υπογραφής του από τους συναρμόδιους υπουργούς, είχε κινηθεί και στο παρελθόν, ωστόσο ο ανασχηματισμός του φθινοπώρου του 2016, ακύρωσε τη διαδικασία. Ο νέος κύκλος υπογραφών δεν έχει ξεκινήσει, καθώς ο τωρινός υπουργός παιδείας, δεν έχει υπογράψει ακόμη το σχέδιο, προκειμένου αυτό να αποσταλεί στα υπόλοιπα υπουργεία.

            Όσο η έκδοση του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος καθυστερεί, οι απόφοιτοι της ειδικότητάς μας αδυνατούν να βρουν επαγγελματική διέξοδο στην εκπαίδευση, εν αντιθέσει με τους υπόλοιπους απόφοιτους των Α.Ε.Ι. της χώρας.

Γ) ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΑ ΜΕΚ – ΜΕΕΠ

Η ειδικότητά μας αποκλείεται από την εγγραφή της στο Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών Μ.Ε.Κ. που διατηρείται στην Γενική Γραμματεία Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Αν και το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προβλέπει το δικαίωμα εγγραφής των Μηχανικών Τ.Ε. στο ανωτέρω μητρώο, οι αιτήσεις συναδέλφων παραμένουν επί σειρά ετών σε εκκρεμότητα. Παρ’ όλες τις συνεχείς οχλήσεις του συλλόγου μας προς την αρμόδια υπηρεσία, το θέμα ακόμη εξετάζεται.

Η ειδικότητά μας δεν περιλαμβάνεται ούτε στις ειδικότητες μηχανικών που αναφέρονται στις διατάξεις του σχεδίου προεδρικού διατάγματος που βρίσκεται αυτό το διάστημα υπό κατάρτιση, στα πλαίσια του άρθρου 118 του Ν. 4472/17, με το οποίο αναθεωρείται το πλαίσιο λειτουργίας του ανωτέρω μητρώου. 

            Η ειδικότητά μας αποκλείεται και από τα Μητρώα Εμπειρίας Μελετητών, όπως και το σύνολο των μηχανικών Τ.Ε.Ι. της χώρας καθώς η εγγραφή σε αυτά γίνεται με βάσει τα θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα της κάθε ειδικότητας, τα οποίας όπως αναφέρεται και παραπάνω, απουσιάζουν.

Δ) ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΕΣ

            Όπως γνωρίζεται και από επιστολές μεμονωμένων συναδέλφων διαφόρων ειδικοτήτων, προσφάτως προέκυψε πρόβλημα και με το δικαίωμα εξέλιξης των μηχανικών Τ.Ε.Ι. στην δραστηριότητα του ενεργειακού επιθεωρητή.

            Μέχρι το καλοκαίρι του 2016, η κείμενη νομοθεσία προέβλεπε ότι προκειμένου να αποκτήσει ένας μηχανικός την ειδικότητα του ενεργειακού επιθεωρητή, όφειλε να παρακολουθήσει αποδεδειγμένα σχετικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και να δώσει εξετάσεις πιστοποίησης. Προέβλεπε δε ότι οι απόφοιτοι των Τ.Ε.Ι., ναι μεν ξεκινούσαν από χαμηλότερη τάξη έναντι των Πανεπιστημίων, ωστόσο μετά το πέρας 4ων ετών μπορούσαν να ανελιχθούν.

Ωστόσο, με το άρθρο 52 του Ν. 4409/16 τροποποιήθηκαν οι προϋποθέσεις πρόσβασης στην δραστηριότητα του Ε.Ε., ορίζοντας ότι το δικαίωμα των μηχανικών προκύπτει από την κείμενη νομοθεσία περί επαγγελματικών δικαιωμάτων της κάθε ειδικότητας και του δικαιώματος υπογραφής της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης.      Με δεδομένο το πρόβλημα της μη θεσμοθέτησης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών Τ.Ε.Ι., είναι ηλίου φαεινότερος ο σκοπός που εισήχθη η διάταξη αυτή. Φυσικά δεν άργησε να εφαρμοστεί και στην πράξη, καθώς λίγο καιρό μετά την ψήφισή της και χωρίς καμία ενημέρωση προηγουμένως, το σύνολο των μηχανικών Τ.Ε, λάβαμε σχετικό μήνυμα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείο Περιβάλλοντος (Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών & Αρχείο Ενεργειακών Επιθεωρήσεων), με το οποίο ενημερωνόμασταν ότι δεν δικαιούμαστε, σύμφωνα με την ειδικότητάς μας, να εξελιχθούμε στην Β’ και Γ’ τάξη των ενεργειακών επιθεωρητών, πρακτική η οποία παραμένει ως έχει μέχρι σήμερα, παρά τις αντιδράσεις που προκαλεί.

            Σε όλα τα παραπάνω ήρθε τις τελευταίες ημέρες να προστεθεί και η ψήφιση νομοσχεδίου του υπουργείο περιβάλλοντος, με τίτλο «Έλεγχος και Προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος» και συγκεκριμένα η παράγραφος 5 του άρθρου 49 αυτού, η οποία αναφέρει ότι: «5. Για τις άδειες δόμησης που αφορούν κτίρια σε παραδοσιακό οικισμό, παραδοσιακό ή ιστορικό τμήμα πόλης, οικιστικό σύνολο που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, καθώς και κηρυγμένα διατηρητέα κτίρια ή νεότερα μνημεία οι αρχιτεκτονικές μελέτες εκπονούνται και υπογράφονται αποκλειστικά από αρχιτέκτονες μηχανικούς...». Η διατύπωση της διάταξης αυτής μας αποκλείει προκαταβολικά από μία, εκ των βασικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων μας, όπως αυτές αιτιολογούνται από το πρόγραμμα σπουδών και το εγκεκριμένο περιεχόμενο σπουδών (Υ.Α. 82094/Ε5 – ΦΕΚ 1388Β’/3-8-07) των σχολών μας. Η επιστημονική επάρκεια της ειδικότητας μας στο συγκεκριμένο αντικείμενο, πιστοποιείται και από τις εισηγήσεις των Συμβουλίων Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΣΑΤΕ – 11^η Συνεδρίαση 23-07-2008) και από την ολομέλεια των Συμβουλίων Ανώτατης Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΣΑΠΕ-ΣΑΤΕ – 3^η Συνεδρίαση 19-07-2010), όπου στις εισηγήσεις τους προς τον υπουργό παιδείας, αναφορικά με τα επαγγελματικά δικαιώματα της ειδικότητάς μας, συμπεριλαμβάνεται η δραστηριότητα της εκπόνησης, επίβλεψης και εφαρμογής αρχιτεκτονικών μελετών που αφορούν στην  ανακαίνιση και αποκατάσταση ιστορικών, διατηρητέων, παραδοσιακών, παλαιών και λαϊκότροπων κτιρίων, οικισμών και συνόλων καθώς και στη σύνταξη μελετών αποτύπωσης και τεκμηρίωσης αρχιτεκτονικών έργων, σύγχρονων και ιστορικών με παραδοσιακές ή νέες τεχνικές μεθόδους.

            Ως όφειλε, ο σύλλογός μας επιχείρησε να ενημερώσει μέσω επιστολών, τόσο τον αρμόδιο υπουργό, όσο και το σύνολο των βουλευτών, χωρίς ωστόσο να εισακουστούμε. Αντίθετα, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου από το κοινοβούλιο, προστέθηκε 6η παράγραφος, η οποία ορίζει ως όριο ισχύος της προηγούμενης διάταξης, τον χρόνο έκδοσης των προεδρικών διαταγμάτων  της παρ. 4, του άρθρου 29 του. Ν. 4439/16 (ρύθμιση επαγγελματικών δικαιωμάτων μηχανικών πανεπιστημιακού τομέα), χωρίς να γίνει αντίστοιχη αναφορά και για τα π.δ. της παρ. 4, του άρθρου 46 του Ν.4485/17 (ρύθμιση επαγγελματικών δικαιωμάτων μηχανικών τεχνολογικού τομέα).

            Κλείνοντας, επισημαίνεται ότι, παρ’ όλη την ζοφερή πραγματικότητα που παρουσιάζεται παραπάνω, ακόμη και σήμερα οι σχολές μηχανικών των Τ.Ε.Ι., βρίσκονται σε λειτουργία ξοδεύοντας εκατομμύρια από τον κρατικό προϋπολογισμό και δέχονται κάθε χρόνο νέους φοιτητές, παγιδεύοντας όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους, οι οποίοι αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα ‘’ρατσιστικό’’ καθεστώς και μία νοοτροπία, που τους εμποδίζει να αναπτυχθούν κοινωνικά και επαγγελματικά στην ίδια τους τη χώρα.

            Για όλα τα παραπάνω ο σύλλογός μας έχει απευθύνει εκατοντάδες επιστολές προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, στην συντριπτική πλειοψηφία των οποίων δεν έχουμε λάβει απάντηση. Γι’ αυτό απευθύνουμε έκκληση σε εσάς, μέσω του θεσμικού σας ρόλου, να αναδείξετε και να επισημάνετε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, εξαντλώντας τα όρια της δικαιοδοσίας προκειμένου να μας βοηθήσετε να άρουμε το καθολικό επαγγελματικό αποκλεισμό που βιώνουμε.

            Μετά τιμής,

Για το Διοικητικό Συμβούλιο